Jeolojik inceleme ve mühendislik projelerinde, zeminin taşıma kapasitesini ve deformasyon özelliklerini belirlemek için çeşitli laboratuvar ve saha deneyleri uygulanmaktadır. Bu deneylerden biri de presiyometre deneyidir.
Presiyometre deneyi, zeminin özgül hacim değişiklikleri ve içsel sürtünme açısını belirlemek amacıyla gerçekleştirilen bir arazi deneyidir. Bu makalede, presiyometre deneyinin ne olduğu, nasıl uygulandığı ve elde edilen verilerin yorumlanması ele alınacaktır.
Presiyometre Deneyinin Amacı ve Önemi:
Presiyometre deneyi, zeminin konsolidasyon özelliklerini ve triaksial deneylerde kullanılacak temel parametreleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilir. Bu deney, zeminin birim hacimdeki deformasyonunu ölçer ve bu sayede zeminin taşıma kapasitesi hakkında önemli bilgiler sağlar. Presiyometre deneyinin amacı, zeminin konsolidasyon davranışını anlamak ve mühendislik projelerinde güvenilir temel tasarımları desteklemektir.
Deneyin Uygulanışı:
Presiyometre deneyi genellikle iki ana aşamadan oluşur: önsıkıştırma aşaması ve konsolidasyon aşaması. İlk olarak, cihaza ait prop sondaj kuyusuna yerleştirilir ve belirli bir basınç altında kuyu cidarına dayanması sağlanır. Bu adım, zeminin geçmiş yüklenmelere karşı gösterdiği davranışı anlamak için önemlidir.
Önsıkıştırma aşamasını takiben, kuyu cidarına belirli bir basınç artışı uygulanarak konsolidasyon aşamasına geçilir. Bu aşamada, zeminin hacim değişiklikleri ve gerilme-deformasyon ilişkileri ölçülerek konsolidasyon davranışı belirlenir. Deney süresince, presiyometre hücresindeki su basıncı, zeminin içsel sürtünme açısını belirlemek için önemlidir.
Elde Edilen Verilerin Yorumlanması:
Presiyometre deneyi sonucunda elde edilen veriler, zeminin mühendislik özellikleri hakkında önemli bilgiler içerir. Özellikle, konsolidasyon davranışı, özgül hacim değişiklikleri ve içsel sürtünme açısı gibi parametreler, zeminin taşıma kapasitesini ve deformasyon özelliklerini belirlemek için kullanılır.
